Historie

Terneuzen heette in de twaalfde eeuw Ter Nose en komt in 1325 voor het eerst in de archieven voor. Terneuzen lag aan een vaart die in verbinding stond met Gent.

Willem van Oranje gaf Ter-Neuse stadsrechten op 23 april 1584 wat mede te maken had met het feit dat Axel destijds bezet was door de Spanjaarden. Er werd begonnen aan het maken van de vesting, die rond 1600 klaar was. De vesting begon waar nu Hebu sport zit (vroeger ijzerhandel Tazelaar) en bestond uit de huidige Noordstraat, Lange Kerkstraat, Smidswal, Walstraat, Markt (haven) en Tuinpad. Er waren 3 poorten: Waterpoort bij de haveningang, Polderpoort of Westpoort richting Hoek en de Landpoort, oftewel Zuidpoort die zich op de kruising van de Lange Kerkstraat en de Noordstraat stond. De huidige De Jongestraat was een watertje, dat de haven met de vestinggracht verbond. De gebouwen op de Herengracht staan eigenlijk in de oude vestinggracht.

In de loop van de eeuwen veranderde nogal wat aan de stad, voornamelijk door het graven van een kanaal, waarvoor een deel van de vestinggracht werd gebruikt, waarna de vestingwallen verdwenen op die van het Tuinpad na.

De hoogte van het Tuinpad is het enige bewijs dat er een vesting in Terneuzen is geweest.

In 1750 had Terneuzen 8 straten, 100 woningen en 300 inwoners.

Het water dat via de De Jongestraat kwam was de oude vaart naar Axel en daardoor lag daar ook de zeesluis naar de haven op de Markt. Deze sluis werd pas in 1757 vervangen, na jarenlang soebatten.
De Waterpoort werd in 1744 afgebroken, de Landpoort werd in 1728 opgeknapt, maar in 1788 ook afgebroken. Het kanaal werd in 1825-27 gegraven en slokte een groot deel van de vestinggracht ter hoogte van de Herengracht op.

Verder herkennen we alleen aan de straatnamen en straatvormen nog enige restanten van de 2^e vesting, die rond 1840 klaar was. Deze 2^e vesting heeft de rijke bevolking de mogelijkheid gegeven op en rond de oude vesting te bouwen. Op een open ruimte achter de Noordstraat werd rond 1840 een nieuwe straat gecreëerd, namelijk de Vissteeg met 4 kleine huisjes voor werknemers in de visserij.

De Vissteeg is gefinancierd door de toenmalige wethouder Harte.

Verder werden er in de 19^e eeuw nieuwe vestingwallen gemaakt voorbij de kanaalarmen, waardoor het Tuinpad, dat toen nog Walgang heette aan belangrijkheid inboette. Er werd zelfs gebouwd tussen het Tuinpad en het kanaal, waar zich nu de zaken K&B, van Dixhoorn,  Rademakers, en café de Vriendschap bevinden. Tegen het Tuinpad werd gebouwd en ontstond de Herengracht en De Jongestraat, waardoor het Tuinpad uit het zicht verdween van de bewoners. Doordat de wal geen verdedigingsfunctie had, konden daar weer huizen opgebouwd worden, meestal kleine eenvoudige werkmanshuisjes, welke grotendeels verdwenen in de periode tussen 1890 en 1910 om plaats te maken voor iets grotere woningen (nr.18 en 24) en een paardenstal (nr. 16).

Particulieren kochten in de 2^e helft van de 19^e eeuw tuintjes op om huizen te bouwen, zoals Grenu (Grenulaan), Klaassen (Klaassenstraat), Tholens (Tholensstraat) en in 1892 Donze en Visser (Donzevisserstraat).

Tussen 1879 en 1881 heeft men de straten namen gegeven. Het Tuinpad heette toen Tuinzigt en behoorde in wijk A. In 1881 waren er 39 straatnamen en in 1893 reeds 52.

Kandeelstraat 7 staat waarschijnlijk op de fundering van een kleine kazerne en is gebouwd als catecheseschool in 1903.

De paardenstal (Tuinpad 16, nu het theatergedeelte) en het woonhuis ernaast ( Tuinpad 18, nu het cafégedeelte) zijn gebouwd door Van Rompu in 1910 op de restanten van 3 huisjes. Van Rompu deed zaken in onder andere de verhuur van trekpaarden voor langs het kanaal van Gent naar Terneuzen en daarnaast was hij ook actief als stadsbestuurder.

In de paardenstal (nu theatergedeelte) werden de trekpaarden van de ondernemer Van Rompu gestald. De paarden werden gebruikt voor het voorttrekken van kleine scheepjes. Onder de stalvloer liggen tegenwoordig nog steeds twee mestputten. In 2007 werd één van deze twee putten uitgegraven. Tijdens de uitgraving werden enkele honderden keurig opgestapelde wijnflessen gevonden. Uit de nog aanwezige etiketten bleken deze te dateren van 1898. Het pand wordt gesierd door zijn boogramen en betegeling ter hoogte van de oude ingang voor de paarden.

Het woonhuis (nu het cafégedeelte) werd door Van Rompu pal naast de paardenstal neergezet. De woning valt op door zijn grootte ten opzichte van de omringende panden van destijds. Het pand bestaat uit drie woonlagen, ongelijkvloers ten opzichte van het straatniveau, waaruit goed is op te maken dat het gebouwd is tegen de oude vestingwal.

Voor meer informatie over dit stukje Terneuzen www.oudterneuzen.nl